Geum.ru

Научные основы комплексной гигиенической характеристики и оценки риска влияния промышленных предприятий на окружающую среду и здоровье человека 14. 00. 07 Гигиена

Вид материалаАвтореферат
Список опубликованных работ по теме диссертации
Кешенді гигиеналық сипаттама мен өнеркәсіптік
Scientific basis of the complex hygienic characteristics and
Подобный материал:
1   2   3   4

СПИСОК ОПУБЛИКОВАННЫХ РАБОТ ПО ТЕМЕ ДИССЕРТАЦИИ

  1. Системный подход к управлению медико-экологической ситуацией в промышленном городе: Монография. – Алматы, 2001. – 341 с. (в соавт. Слажнева Т.И., Корчевский А.А. и др.).
  2. Комплексная оценка воздействия открытого угольного разреза на здоровье населения // Медицина и экология. – 2001. – № 3. – С. 6–10 (в соавт. Слажнева Т.И., Корчевский А.А. и др.).
  3. Экологическая оценка в процессе проектирования предприятий цветной металлургии: Монография. – Алматы: Искандер, 2002. – 191 с. (в соавт. Корчевский А.А., Слажнева Т.И. и др.).
  4. Оценка эколого-производственного риска для здоровья работающих как важный элемент автоматизированных систем управления экологическими рисками на промышленных предприятиях // Материалы междунар. науч.-практ. конф. «Региональные проблемы экологии и безопасности жизнедеятельности». – Алматы, 2002. – С. 461–465 (в соавт. Корчевский А.А. и др.).
  5. К повышению эффективности использования «Гигиенических критериев оценки и классификации условий труда по показателям вредности и опасности факторов производственной среды, тяжести и напряженности трудового процесса» // Материалы междунар. науч.-практ. конф. «Региональные проблемы экологии и безопасности жизнедеятельности». – Алматы, 2002. – С. 466–469
    (в соавт. Семенюк А.Н.).
  6. Общие принципы организации контроля за условиями труда и здоровьем работающих промышленных предприятий и пути их улучшения // Материалы междунар. науч.-практ. конф. «Актуальные проблемы здоровья человека и формирования среды обитания». – Караганда, 2002. – С. 367–369 (в соавт. Семенюк А.Н.).
  7. Научные и практические аспекты проведения экологического аудита на угледобывающем предприятии: Монография. – Алматы: Искандер, 2002. – 450 с. (в соавт. Слажнева Т.И., Корчевский А.А. и др.).
  8. Экологический аудит как инструмент совершенствования природоохранной политики // Экология и развитие Северо-запада России: сб. науч. докл. VII междунар. конф., 2–7 августа 2002 г. – СПб., 2002. – С. 467–480 (в соавт. Слажнева Т.И., Корчевский А.А. и др.).
  9. Исследование формирования здоровья населения в связи с деятельностью промышленных предприятий // Экология и развитие Северо-запада России: сб. науч. докл. VII междунар. конф., 2–7 августа 2002 г. – СПб., 2002. – С. 206–209 (в соавт. Слажнева Т.И., Корчевский А.А. и др.).
  10. Снижение риска воздействия свинца на детское население города Экибастуза как элемент комплексной профилактической программы // Материалы междунар. науч.-практ. конф. «Опыт внедрения и перспективы развития проекта ВОЗ «Здоровые университеты», 17–18 сентября 2002 г. – Алматы, 2002. –
    С. 14–21 (в соавт. Слажнева Т.И., Корчевский А.А. и др.).
  11. Новое направление совершенствования организации профилактической работы на алюминиевом производстве // Материалы форума (I съезда) спец. здорового образа жизни Республики Казахстан «Проблемы и перспективы формирования здорового образа жизни», 17–18 октября 2002 г. – Алматы, 2002. – С. 212–215 (в соавт. Слажнева Т.И., Корчевский А.А. и др.).
  12. Оценка и моделирование комплексного характера влияния внешних факторов на здоровье населения в районе нефтедобычи // Экология и развитие общества: сб. науч. докл. 8 междунар. конф., 23–28 июля 2003 г. – СПб., 2003. – С. 186–191 (в соавт. Слажнева Т.И., Корчевский А.А. и др.).
  13. Использование методологии оценки риска здоровью при проведении экологических аудитов и ОВОС // Экология и развитие общества: сб. науч. докл. 8 междунар. конф., 23–28 июля 2003 г. – СПб., 2003. – С. 214–217 (в соавт. Слажнева Т.И., Корчевский А.А. и др.).
  14. Использование методов аурикулодиагностики в гигиенических исследованиях // Материалы II междунар. науч.-практ. конф. «Актуальные проблемы экологии», 4–5 декабря, 2003 г. – 2003. – Ч. 2. – С. 123–126 (в соавт. Фрязинова Т.С.).
  15. Распространенность заболеваний бронхо-легочной системы среди работников теплоэлектростанции // Материалы II междунар. науч.-практ. конф. «Актуальные проблемы экологии», 4–5 декабря, 2003 г. – 2003. – Ч. 2. – С. 132–135
    (в соавт. Салимова С.С.).
  16. Основные направления совершенствования профилактики пульмонологической патологии среди работников предприятий теплоэнергетики // Проблемы фундаментальной науки и клинической медицины. – Алматы, 2004. –
    С. 348–352 (в соавт. Слажнева Т.И., Корчевский А.А. и др.).
  17. Оценка риска воздействия на здоровье населения химических факторов окружающей среды: метод. рекомендации. – Алматы, 2004. – 56 с. (в соавт. Белоног А.А., Слажнева Т.И.).
  18. Использование методологии оценки риска при проведении гигиенических исследований // Материалы III междунар. науч.-практ. конф. «Актуальные проблемы экологии». – Караганда: КарГу, 2004. – Ч. 2. – С. 108–110.
  19. Оценка состояния здоровья населения Жылыойского района по данным углубленного медицинского осмотра // Мед. журн. Западного Казахстана. – 2004. – № 2–3. – С. 79–81.
  20. Яковлева Н.А. Оценка гигиенической безопасности функционирования системы «промышленное предприятие – окружающая среда – здоровье человека» // Экология и развитие общества: сб. науч. докл. 9 междунар. конф., 19–24 июля 2005 г. – СПб., 2005. – С. 380–383 (в соавт. Киюзаров У.К., Айтмухамбетов Н.А.).
  21. Характеристика состояния окружающей среды и состояния здоровья населения г. Усть-Каменогорска по данным анкетного опроса // Экология и развитие общества: сб. науч. докл. 9 междунар. конф., 19–24 июля 2005 г. – СПб., 2005. – С. 377–380 (в соавт. Слажнева Т.И. и др.).
  22. Комплексная оценка экологии и здоровья населения промышленного города: Монография. – Алматы: Багира ЛТД, 2005. – 372 с.(в соавт. Самакова А.Б., Белоног А.А. и др.).
  23. Особенности формирования и функционирования медико-экологического блока экологического паспорта города // Научно-прикладные исследования в области охраны окружающей среды: сб. науч. тр. М-ва охраны окружающей среды. – Алматы: ЦОЗиЭП, 2006. – Т. 2. – С. 255–261.
  24. Определение приоритетности принятия управленческих решений на основании мониторинга риска для здоровья населения // Научно-прикладные исследования в области охраны окружающей среды: сб. науч. тр. М-ва охраны окружающей среды. – Алматы: ЦОЗиЭП, 2006. – Т. 2. – С. 246–252.
  25. Особенности реакции детей дошкольного возраста на загрязнение атмосферного воздуха // Научно-прикладные исследования в области охраны окружающей среды: сб. науч. тр. М-ва охраны окружающей среды. – Алматы:
    ЦОЗиЭП, 2006. – Т. 2. – С. 86–91 (в соавт. Корчевский А.А. и др.).
  26. Оценка зависимости заболеваемости по обращаемости населения г. Усть-Каменогорска от уровня загрязнения атмосферного воздуха // Научно-прикладные исследования в области охраны окружающей среды: сб. науч. тр. М-ва охраны окружающей среды. – Алматы: ЦОЗиЭП, 2006. – Т. 2. – С. 80–86 (в соавт. Корчевский А.А. и др.).
  27. Роль экологических, санитарно-гигиенических факторов и образа жизни в формировании здоровья работающих, занятых на добыче угля открытым способом // Научно-прикладные исследования в области охраны окружающей среды: сб. науч. тр. М-ва охраны окружающей среды. – Алматы: ЦОЗиЭП, 2006. – Т. 2. – С. 75–80 (в соавт. Слажнева Т.И. и др.).
  28. Показатели эндогенной интоксикации у детей, проживающих в промышленном регионе Казахстана // Медицина и экология. – 2006. – № 1 (38). – С. 26–29 (в соавт. Козаченко Н.В., Ахмалтдинова Л.Л. и др.).
  29. Экологически обусловленные ущербы здоровью населения г. Усть-Каменогорска // Социальные, медицинские и инженерные вопросы экологической безопасности населения: тр. Сибир. конгр. по экологии с междунар. участием. – Омск, 2006. – С. 178–182.
  30. Оценка микроэлементного статуса населения как важнейшая гигиеническая проблема // Социальные, медицинские и инженерные вопросы экологической безопасности населения: тр. Сибир. конгр. по экологии с междунар. участием. – Омск, 2006. – С. 172–176.
  31. Сравнительная характеристика иммунологических показателей у женщин фертильного возраста крупных промышленных городов Казахстана // Медицина и экология. – 2006. – С. 30–33 (в соавт. Козаченко Н.В., Ахмалтдинова Л.Л. и др.).
  32. Оценка состояния здоровья детей дошкольного возраста г. Усть-Каменогорска по данным медицинского осмотра // Проблемы социальной медицины и управления здравоохранением. – 2006. – С. 72–76 (в соавт. Соколова Н.М. и др.).
  33. Мониторинг состояния здоровья населения – основа функционирования медико-экологического паспорта города // Проблемы социальной медицины и управления здравоохранением. – 2006. – С. 67–69.
  34. Мониторинг риска для здоровья населения в условиях промышленного города // Материалы междунар. науч.-практ. конф. «География Казахстана: содержание, проблемы, перспективы», 20–22 апреля 2006 г. – Алматы, 2006. –
    С. 159–163.
  35. Новые подходы к оценке намечаемой хозяйственной деятельности на состояние здоровья населения // Экология и промышленность Казахстана. – 2006. – № 2 (10). – С. 62–65.
  36. Комплексная оценка условий труда и состояния здоровья, работающих на предприятии по добыче угля открытым способом // Вестн. Казах. нац. мед. ун-та. – 2006. – № 3 (32). – С. 124–129 (в соавт. Даришева М.А. и др.).
  37. Яковлева Н.А. Исследование влияния факторов окружающей среды на состояние здоровья жителей г. Усть-Каменогорска в рамках экологического паспорта города // Гигиена, эпидемиология и иммунология. – 2006. – № 3 (29). – С. 64–70.
  38. Оценка распространенности онкологических заболеваний среди населения г. Усть-Каменогорска в рамках формирования экологического паспорта города // Гигиена, эпидемиология и иммунология. – 2006. – № 3 (29). – С. 71–75
    (в соавт. Сейтказина Г.Д. и др.).
  39. Исследование уровня содержания металлов в биосредах г. Усть-Каменогорска // Здоровье и болезнь. – 2006. – № 5 (54). – С. 37–42.
  40. Взаимосвязь показателей иммунного статуса и гемограммы женщин-матерей и ее ребенка на примере экологически неблагополучного региона // Астана медициналык журналы. – 2006. – № 4 (36). – С. 39–41 (в соавт. Ахмалтдинова Л.Л., Козаченко Н.В.).
  41. The environmental and health of the population of the city of Ust-Kamenogorsk // Green Salvation Herald 2006. – Almaty, 2007. – С. 58–69.
  42. Современные подходы к охране окружающей среды на крупном угледобывающем предприятии: Монография. – Алматы: ЦОЗиЭП, 2006. – 376 с.
    (в соавт. Корчевский А.А., Прайс Д.А. и др.).
  43. Комплексная оценка факторов, формирующих образ жизни и заболеваемость населения в нефтедобывающем регионе Казахстана // Материалы V междунар. науч.-практ. конф. УО МАНЭБ «Развитие предприятий морехозяйственного и нефтегазового комплекса. Проблемы экологии и экономики». – Южный; Одесса: Друк, 2006. – С. 204–206 (в соавт. Слажнева Т.И., Корчевский А.А.).
  44. Оценка и мониторинг риска для здоровья населения химического загрязнения окружающей среды как основа разработки профилактических программ (на примере г. Усть-Каменогорска) // Вестн. Евраз. Центра воды «Вода и устойчивое развитие». – 2007. – № 1 (1). – С. 29–33 (в соавт. Белоног А.А., Слажнева Т.И.).
  45. Исследование уровня канцерогенного риска и распространенности онкологических заболеваний на территории промышленного города // Экология и развитие общества: тр. X междунар. конф., 24–29 июня 2007 г. / под общ. ред. проф. В.А. Рогалева. – СПб., 2007. – С. 404–408.
  46. Актуальные вопросы охраны здоровья работающих на предприятии по добыче угля открытым способом // Материалы науч.-практ. конф. «Актуальные вопросы охраны труда и здоровья работников на современном этапе». – Астана, 2007. – С. 197–201 (в соавт. Даришева М.А.).
  47. Оценка риска производственных и экологических факторов на здоровье и образ жизни работающих // Материалы науч.-практ. конф. «Актуальные вопросы охраны труда и здоровья работников на современном этапе». – Астана, 2007. – С. 123–129 (в соавт. Калыкова А.Ш., Шин Р.Б.).
  48. Выявление экологически обусловленных сдвигов в состоянии здоровья населения промышленного города // Медицина. – 2007. – № 6 (60). – С. 74–79.
  49. Результаты опытно-экспериментальных работ по очистке подземных вод в долине реки Илек от загрязнения шестивалентным хромом // Вестн. Евраз. Центра воды «Вода и устойчивое развитие». – 2007. – № 2 (2). – С. 31–39
    (в соавт. Корчевский А.А., Бураков М.М. и др.).
  50. Оценка влияния неблагоприятных метеорологических условий (НМУ) на состояние здоровья населения промышленного города // Центр.-Азиат. науч.-практ. журн. по общественному здравоохранению. – 2007. – № 6 (1). –
    С. 34–44.
  51. Показатели заболеваемости и микроэлементный статус детей в зоне с развитой хромперерабатывающей промышленностью // Современные проблемы экологической физиологии: тез. междунар. науч.-практ. конф. – Алматы, 2008. – 181 с.
  52. Формирование здоровья населения в зоне загрязнения окружающей среды шестивалентным хромом // Материалы II С.-Петерб. междунар. эколог. форума: в 2 ч. «Окружающая среда и здоровье человека», 1–4 июля 2008 г. / под ред. акад. РАМН Г.А. Сафронова. – СПб.: ВМедА, 2008. – Ч. I. – С. 139 (в соавт. Корчевский А.А.).
  53. Окружающая среда и здоровье населения в районе с развитой хромперерабатывающей промышленностью // Материалы XI междунар. конф. «Экология и развитие общества», 24–27 мая 2008 г. / под общ. ред. проф. В.А. Рогалева. – СПб.: МАНЭБ, 2008. – С. 264–269.
  54. Оценка микроэлементного статуса детей в хромовой биогеохимической провинции // Здоровье и болезнь. – 2008. – № 2 (68). – С. 43–47.
  55. Воздействие окружающей среды на здоровье населения в регионе хромовой промышленности: обзор лит. // Гигиена, эпидемиология и иммунология. – 2008. – № 2 (36). – С. 9–17 (в соавт. Омарова М.Н., Урашева С.М.).
  56. Оценка распространенности злокачественных новообразований в регионе хромовой промышленности // Гигиена, эпидемиология и иммунология. – 2008. – № 2 (36). – С. 104–107 (в соавт. Омарова М.Н., Урашева С.М.).
  57. Оценка и профилактика негативного воздействия НМУ на состояние здоровья детского населения г. Усть-Каменогорска // II Междунар. конф. «Медико-социальная реабилитация населения экологически неблагоприятных регионов», посвящ. 55-летию Семипалат. гос. мед. акад., 29 августа 2008 г.: сб. тез. – Семей, 2008. – С. 258 (в соавт. Калыкова А.Ш., Соколова Н.М. и др.).

Яковлева Наталья Альбиновна


Кешенді гигиеналық сипаттама мен өнеркәсіптік

кәсіпорындардың қоршаған орта мен адам денсаулығына тигізетін

әсерін бағалаудың ғылыми негіздері


Медицина ғылымдарының докторы ғылыми

дәреже ізденісіне диссертация


14.00.07 – Гигиена


ТҰЖЫРЫМ


Кешенді гигиеналық сипаттама мен өнеркәсіптік кәсіпорындардың қоршаған орта мен адам денсаулығына тигізетін әсерін бағалау жөніндегі жұмыстардың жүргізілу өзектілігі Қазақстан Республикасының алдында тұрақты даму қағидалары жүзеге асырылған жағдайда әлеуметтік-экономикалық дамудың жаңа деңгейіне қол жеткізу, бәсекеге қабілетті және дамыған әлемдегі елу елдің қатарына кіру міндетінің тұруымен түсіндіріледі. Бұл өнеркәсіптік кәсіпорындардың халық денсаулығына тигізетін әсерін бағалауда жаңа амалдардың әзірленуін қажет етеді.

Зерттеу жұмысының мақсаты өнеркәсіптік кәсіпорындардың халық денсаулығына тигізетін қауіпті бағалау және аймақтардың тұрақты дамуын қамтамасыз ету үшін қоршаған ортаны оңтайландыруға, халық денсаулығын қорғауға бағытталған шаралар кешенін әзірлеу болып табылды.

Өнеркәсіптік кәсіпорындардың халық денсаулығына тигізетін қауіпті бағалау өнеркәсіптік кәсіпорындардың көп жылдық қызметі салдарынан болған (мысалы, Өскемен қ.) үлкен құлдырауға ұшыраған аймақта, тарихи ластану қалыптасқан аймақта (мысалы, Ақтөбе қаласы), қайта іске қосылып жатқан кәсіпорындар бар аудандарда (Павлодар қаласының электролизді өндіріс мысалында) жүргізілді.

Атмосфералық ауа, топырақ, ауыз су, ашық тоғандар мен өсімдіктердің ластануына бағалау жүргізілді. Халық денсаулығы медициналық-демографиялық көрсеткіштер, н. 112/у мәліметтері бойынша дәрігерге жүгіну бойынша аурулардың талдану, дәрігерге күнделікті жүгіну, онкологиялық аурулармен ауру және онкологиялық аурулардан қайтыс болу көрсеткіштерін талдау, балаларды медициналық тексеру (300 адам), мектепке дейінгі балалар денсаулығындағы күнделікті өзгерістерді талдау (225 адам), халық арасында сауалнама жүргізу, биологиялық ортадағы металлдардың құрамын анықтау (580 сынама), халықтың иммунологиялық мәртебесін бағалау (320 адам), цитогенетикалық зерттеу жүргізу (18398 метафаза) сияқты сипаттамалардан тұрды. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың әсері бар аймақтарда қоршаған ортаның жекелеген факторларының халық денсаулығына тигізетін қауіпі гигиенада қабылданған әдістемелік тәсілдерге сәйкес есептелді.

Өскемен қаласында ластаушы заттардың өнеркәсіптік кәсіпорындардың залалды заттарымен бірге қоршаған ортаға шығарылу қарқынының азаюы аясында халық денсаулығының төмен көрсеткіштері анықталған. Мұны тіршілік ету ортасының қазіргі кездегі жағдайының қоршаған орта факторларының бұрынғы әсерінің қарқынды болуынан өзгерген ортаға тигізген ықпалынан болған әсер етумен түсіндіруге болады. Денсаулық үшін максималдық қауіп ластаушы заттар ингаляциялық жолмен ішке түскен кезде қалыптасады: қысқа мерзімді әсердің канцерогенді емес жиынтықты қауіп – 1,24–54,09; созылмалы – 2,60–156,50. Канцерогенді қауіп (1,8 · 10–3 – 5,1 · 10–3) атмосфера ауасындағы мышьяктың есебінен құрылады. Халық денсаулығы үшін қауіптің басымдық танытатын қалыптасу көзі болып, «Қазцинк» АҚ Өскемен металлургиялық кешеннің залалды заттары табылады.

Ақтөбе қаласы халқының денсаулығы үшін максималдық канцерогенді емес қауіп атмосфера ауасының ластаушыларының (15,63) созылмалы ингаляциялық әсері кезінде қалыптасады, басым заттар – күкіртсутек, формальдегид, өлшенген заттар. Атмосфера ауасындағы алты валентті хром құрамының деңгейі ШЖК төмен болғанымен, ол орташа деңгейдегі (2,4 · 10–4–8,5 · 10–4 бастап) канцерогенді қауіпті құрайды. Қауіптерді салыстырмалы талдау ингаляциялық жол алты валентті хромның адам ағзасына түсу арқылы Ақтөбе қаласы үшін басымдықта болатындығын анықтауға мүмкіндік берді.

Жобаланып отырған, Қазақстандық электролизді зауыттың халық денсаулығына тигізетін ықтимал әсерін болжау нәтижесінде әсер етудің анағұрлым мүмкін жолы ингаляциялық, максималдық маңызды орта – атмосфералық ауа екендігі анықталды. Әсер ету аймағында мекен ететін халық үшін халық денсаулығына тигізілетін канцерогенді және канцерогенді емес қауіп айтарлықтай жоғары болмайды.

Тұрақты даму жолымен аймақ қозғалысының тиімділік қағидасы таңдалған мақсаттық көрсеткіштерге қол жеткізу болады. Мақсаттық көрсеткіштерге аймақтық маңызы бар денсаулық сипаттамалары және қауіп деңгейлері кіреді: канцерогенді емес қауіп үшін – 1, канцерогенді қауіп үшін – 1 · 10–4–1 · 10–6.

Өнеркәсіптік кәсіпорындардың әсерімен байланысты халық денсаулығына тигізілетін қауіпті автоматтандырылған талдау жүйелері мен мониторингтеуді құрудың ғылыми-әдістемелік негіздері құрылды.

«Қоршаған ортаның химиялық факторларының халық денсаулығына тигізетін қауіпін бағалау» атты әзірленген әдістемелік ұсыныстар медициналық-экологиялық зерттеулерді жүргізу кезінде пайдаланылады. Жұмыс қорытындылары Өскемен, Ақтөбе қалаларындағы экологиялық тәуелді жағдайларды ескерту және халық денсаулығын көтеру бойынша алдын алу бағдарламалар кешенінің әзірленуіне арқау болды. Ұсынылған мақсаттық көрсеткіштер аймақтық тұрақты даму бағдарламаларына енгізілді.


Yakovleva Natalya Albinovna


Scientific basis of the complex hygienic characteristics and

risk evaluation of manufacturing facilities’ impact on the

environment and human health


Dissertation for the degree of Doctor of Medicine


14.00.00 – Hygiene


SUMMARY


Applicability of the handling of works for the complex hygienic characteristics and risk evaluation of the manufacturing facilities’ impact on the human health is stipulated by the task assigned to the Republic of Kazakhstan to achieve new level of the socioeconomic development, entrance the fifty more competitive and developed world countries upon condition of realization of the sustainable development principles. It requires the development of new approaches to the evaluation of impact of the manufacturing facilities on the human health.

Research objective was the risk evaluation of the manufacturing facilities’ impact on the human health and the development of measures for optimization of the environment and human health protection to grant the sustainable development of the regions.

The risk evaluation of the manufacturing facilities’ impact on the human health was made in a zone of the expressed degradation of the environment caused by the longstanding activity of the manufacturing facilities (by the example of Ust-Kamenogorsk city), in a zone of the formed historical pollution (by the example of Aktobe city), and in a region of the new activated facilities (by the example of electrolysis production of Pavlodar city).

The evaluation of pollution of air, soil, drinking water, open waters and plant products was made. The characteristics of human health included the medical-demographic determinants analysis, the disease incidence analysis based on Form 112/y data, the oncologic disease incidence and oncologic mortality determinants analysis, the medical examination of children (300 persons), analysis of the daily change of health status of preschool children (225 persons), evaluation of the population immunologic status (320 persons), and the cytogenetic research (18398 metaphases).

The risk calculations of impact of the separate environmental factors on the human health in a zone of the manufacturing facilities affect were made in accordance with the hygienic methodic approaches.

It was determined that the low rate of the human health is noted against the background of the reduction of intensity of the contaminants’ intake to the environment with emissions of the manufacturing facilities.

This is because the effects’ infliction from the impact of the current environmental conditions to the changed background caused by the previous intensive impact of the environmental factors.

Maximum risk for health is formed in case of the inhalation intake of contaminants: total non-cancerogenic risk of short-term impact – 1,24–54,09; and chronic – 2,60–56,50. Cancerogenic risk (1,8 · 10–3 – 5,1 · 10–3) is formed through arsenium contained in atmospheric air. The higher priority source of the risk formation for the human health is emissions of the Ust-Kamenogorsk Metallurgic Complex «Kaztsink» JSC.

Maximum non-cancerogenic risk for human health in Aktobe city is formed in case of the chronic inhalation impact of air contaminants (15,63); higher priority substances are hydrogen sulphide, formaldehyde, and suspended substances. Notwithstanding that grade of concentration of hexavalent chrome in atmospheric air is lower MAC (maximum allowable concentration), it forms cancerogenic risk of middle level (from 2,4 · 10–4–8,5 · 10–4).

The comparative risk analysis allowed establishing that the inhalation way is of a higher priority for Aktobe city by intake of hexavalent chrome in a human organism.

As a result of forecast of the probable impact of the projected Kazakhstan electrolysis plant on the human health, it was defined that the most probable way of impact is the inhalation way, and maximum significant environment is atmospheric air. The levels of the cancerogenic and non-cancerogenic risks for the human health residing in an affected zone will be insignificant.

Efficiency criterion of the region movement on the way of the sustainable development will be the achievement of the chosen target values. The target values include regionally significant health characteristics and risks levels: for non-cancerogenic risk – 1, for cancerogenic risk – 1 · 10–4–1 · 10–6.

Scientific methods basis of creation of the automated systems of risks analysis and monitoring for the human health connected with the manufacturing facilities’ impact was formed.

The «Risk evaluation of impact of the chemical environmental factors on the human health» Methodic Recommendations are used for the medical-ecological researches.

This dissertation’s results provide the basis for development of the complex of the prophylactic programs on the prevention of ecologically dependent conditions and rehabilitation of the population in Ust-Kamenogorsk city, Aktobe city. The suggested target values are included in the regional sustainable development programs.