Рынок труда в аграрной сфере: тенденции и перспективы развития 08. 00. 05. Экономика и управление народным хозяйством (по отраслям и сферам деятельности)

Вид материала

Автореферат диссертации

Содержание Список опубликованных работ по теме диссертации Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Зерттеудің мақсаты. Зерттеу нысаны Зерттеудің теориялық негізі Зерттеудің методологиялық негізін Зерттеудің ғылыми жаңалығы Зерттеу нәтижелерін практикалық іске асыру. Зерттеу қорытындыларының апробациясы. The purpose of the study The scientific novelty of the research The structure of the work Бисеков алькен толеувич

Подобный материал:

• Темы рефератов для поступающих в аспирантуру по специальности 08. 00. 05 Экономика, 222.46kb.
• Темы рефератов для поступающих в аспирантуру по специальности 08. 00. 05 Экономика, 27.07kb.
• Социально-трудовые отношения и роль коммуникаций в их развитии в современной экономике, 458kb.
• Регулирование устойчивого развития аграрного производства россии, 266.95kb.
• Управление телекоммуникационным сервисом: механизмы и перспективы развития 08. 00., 422.06kb.
• Формирование инновационной среды в региональной энергетической системе, 420.73kb.
• Формирование инновационной системы управления устойчивым развитием строительного предприятия, 355.68kb.
• Совершенствование использования достижений научно-технического прогресса в системе, 478.11kb.
• Формирование конкурентоспособной экономики Республики Казахстан: методологические подходы,, 997.52kb.
• Стратегическое планирование развития предприятий в условиях рыночных отношений (на, 465.13kb.

Список опубликованных работ по теме диссертации

а) статьи в изданиях, рекомендованных Комитетом по контролю в сфере образования и науки МОН РК:

1. Механизмы регулирования спроса и предложения рабочей силы в аграрном секторе // Проблемы агрорынка. - Алматы. - 2005.– январь-март. - С. 121-124.
   
2. Влияние развития малого и среднего предпринимательства на повышение эффективности рынка труда // Саясат.- Алматы. – 2006. - №5. – С. 29-31.
   
3. Правовые основы регулирования малого предпринимательства и занятости населения // Вестник Евразийского национального университета им. Л.Н.Гумилева. – Астана. - 2007. - №1 (55). – С. 193-198.
   
4. Пути развития малых предприятий в условиях северного региона Казахстана // Аль–Пари. – Алматы. - 2007. - №3-4. – С. 178-180 (в соавторстве).
   
5. Занятость населения и рынок труда в системе экономических отношений // Вестник Евразийского национального университета им. Л.Н.Гумилева. – Астана. - 2007. - №2 (58). - С. 184-194.
   
6. Социально-трудовые отношения в предпринимательской деятельности // Вестник Евразийского национального университета им. Л.Н.Гумилева. – Астана. - 2008. -№1 (63). - С. 181-185.
   
7. Внешноэкономическая деятельность Казахстана: проблемы и перспективы // Вестник Евразийского национального университета им. Л.Н.Гумилева. – Астана. - 2008. - №2 (70). - С. 234-238.
   
8. Совершенствование организационной структуры продовольственного комплекса АПК // Транзитная экономика.- Алматы. - 2009. - №1. – С. 48-51.
   
9. Социальная политика по содействию занятости молодежи в АПК // Транзитная экономика.- Алматы. - 2009. - №1. – С. 80-83.
   
10. Проблемы устойчивого развития АПК // Аль–Пари. – Алматы. - 2008. - №4. – С. 88-89 (в соавторстве).
    
11. Безработица и уровень доходов сельского населения // Аль –Пари. –Алматы. - 2008. - №4. – С. 175-176.
    
12. Влияние устойчивого развития АПК на повышения уровня жизни сельского населения // Вестник Евразийского национального университета им. Л.Н.Гумилева. – Астана. - 2009. - №3 (70). - С. 288-292.
    
13. Миграционный процесс на селе // Вестник Евразийского национального университета им. Л.Н.Гумилева. – Астана. - 2010. - №3 (76). - С. 307-311.
    

б) монографии:

14. Регулирование занятости населения: проблемы и механизмы совершенствования.- Астана. - изд. Арай. – 2004. - 188 с.
    
15. Развитие рынка труда в аграрной сфере Республики Казахстан. – Астана. – изд. Елорда. – 2010. - 238с.
    

в) публикации за рубежом:

16. Совершенствование механизма регулирования занятости населения // Формирование рыночных отношений в региональном АПК: материалы международной заочной научно-практической конференции. – Барнаул. - 2004. – С. 479-484.
    
17. Состояние социально-экономического, организационного регулирования занятости населения // Аграрно-экономическая наука о проблемах инновационного развития АПК: материалы международной - научной конференции. - Часть 1. – Омск. - 2006. – С. 240-243.
    
18. Управление миграционным процессом в сельской местности // Развитие инновационного потенциала агропромышленного производства: материалы II Международной научно – практической конференций, 27-28 ноября. - Часть II. – Омск. - 2008. – С. 179-182.
    
19. Самозанятость как средство активной политики формирования рынка труда // Ринкова трансформація економики пост социалістичних КРАІН: стан, проблеми, перспективы: материалы ІІІ Международного форума молодых ученых. - Том 3. - Харковь – 2008. - С.240 – 242.
    
20. Klastry in Kazakstan // Poland Jornal MSP (Matych i Srednich Przedsiebiorstw). - 2010. - № 4 (96). - L.62-63 (в соавторстве).
    

г) другие публикации:

21. Приоритетные направления регулирования занятости // Актуальные проблемы эффективного развития АПК и сельских территории: материалы международной конференции Министерства сельского хозяйства РК, РГП «НИИ экологический АПК и РСТ». – Алматы. - 2004. – С.95-98.
    
22. Социальные перемещения работников в рыночных условиях //Валихановские чтения – 9: материалы международной научно-практической конференции.- Том VIII.- Кокшетау. - 2004. - С. 176-178.
    
23. Макроэкономические исследования рынка труда // Валихановские чтения -10: материалы международной научно-практической конференции. – Том 8. – Кокшетау. - 2005. - С. 23-27.
    
24. Совершенствование механизма регулирования регионального рынка труда //Ломоносов-2005, посвященная 250-летию МГУ: материалы международной научной конференции студентов, аспирантов и молодых ученых. – Астана. - 2005.-С. 47-49.
    
25. Регулирование занятости населения в аграрном секторе //Конкурентоспособность экономики РК: состояние, проблемы и приоритеты развития: материалы международной научно-практ. конференции институт экономики и финансов КазЭУ им.Т. Рыскулова. – Астана. - 2005. – С.88-92.
    
26. Влияние экономического роста на уровень жизни населения Казахстана //Гуманитарное образование в условиях модернизации казахского общества: опыт и перспективы: материалы Республиканской научно-практической конференции ЕАГИ. –Астана. - 2005. – С.253-254.
    
27. Человеческий фактор как движущая сила в экономическом процессе //Проблемы реформирования экономики и образования в современных условиях: материалы научно-методической конференции. – Астана. - 2005. – С.77-80.
    
28. Регулирование миграции населения // Актуальные проблемы образования и науки на современном этапе: сборник материалов международной научно-практ. конференции, посв. 5-лектию Кокшетауского универ.им. А. Мырзахметова. – Том 1.– Кокшетау. - 2005. - С.179-181.
    
29. Совершенствование систем подготовки специалистов - основная задача достижения конкурентоспособной экономики // Проблемы обеспечения конкурентоспособности экономики Казахстана: материалы международной научно-практической конференции. – Кокшетау: Кокшетауский университет. - Том 2. - 2005. - С.136-138.
    
30. Основные направления политики регулирования рынка труда //Образовательно –инновациионная и социокультурная политика в Казахстане и сопредельных территориях: опыт, проблемы и перспективы. МОНРК. Ассоциация высших учебных заведений РК. – Астана. – ЕАГИ. - 2005. – С. 223-225.
    
31. Специфика страхования малого предпринимательства в РК // Образовательно –инновациионная и социокультурная политика в Казахстане и сопредельных территориях: опыт, проблемы и перспективы. МОНРК. - Ассоциация высших учебных заведений РК. – Астана. – ЕАГИ. - 2005. – С. 226-228.
    
32. Развитие модели рынка труда в условиях Север-ного Казахстана // Валихановские чтения – 11: материалы международной научно-практической конференции. - Том 6. – Кокшетау. - 2006.– С. 30-32.
    
33. Политика достижения продуктивной занятости населения // Экономика Казахстана и перспективы ее интеграции: материалы Республиканской научно-практ. конференции, посвященной 10-летию ЕНУ им. Л.Н.Гумилева. – Астана. - 2006. – С. 277 - 280
    
34. Экономический рост как основной фактор снижения уровня безработицы // Ломоносов -2006: материалы международной научной конференции студентов, аспирантов и молодых ученых. - Астана. - 2006. – С. 105 – 107.
    
35. Формирования трудовых ресурсов в условиях Северного региона // Новое в безопасности жизнедеятельности (охрана труда, экология, волеология, защита человека в ЧС, токсикология, экономические правовые и психологические аспекты БДЖ, логистика): материалы 8-ой научно- технической конференции. - Часть 1. – Алматы. - Каз НТУ им.К. Сатпаева. - 2006. – С.494-497.
    
36. Основные пути регулирования миграционного процесса // Наука и образование 2007: материалы международной научной конференции молодых ученых. – Астана. - 2007. – С.165-168.
    
37. Основные направления регулирования самостоятельно занятого населения Северного региона республики // Ломоносов -2007: материалы международной научной конференции студентов, аспирантов и молодых ученых. –Астана. - 2007. – С. 129-131.
    
38. Кадровый потенциал в условиях инновационного развития // Наука и образование 2007: материалы международной научной конференции молодых ученых. – Астана. - 2007. – С.216-219.
    
39. Модели рынка труда // Новый Казахстан в новом мире. Ассоциация молодых ученых Казахстана. – Астана. - Университет «Туран - Астана». - 2007. – С. 14-16.
    
40. Развитие новых форм взаимоотношений в предпринимательской среде // Экономика Республики Казахстан в условиях углубления рыночных преобразований: состояние и перспективы развития: материалы региональной научно-практической конференции. – Караганды. - 2007. – С.46-49.
    
41. Социальная политика по обеспечению занятости молодежи // Стратегические приоритеты развития экономики Казахстана в условиях глобализации: материалы международной научно – теоретической конференций. – Астана. ЕНУ им. Л.Н.Гумилева. – 2008. – С. 70 -73.
    
42. Повышение качества жизни сельского населения // Вестник Казахского национального педагогического университета им. Абая. – Алматы. - 2009. - №1 (19). - С. 29- 33.
    
43. Проблемы улучшения качества жизни сельского населения // Ломоносов -2009: материалы международной научной конференции студентов, аспирантов и молодых ученых. – Астана. - 2009. – С. 192-193.
    
44. Управление инновационными процессами предприятий // Казакстановедение – 3: материалы международной научной конференции. - Том 1. – Астана. - 2008 – С. 308-314.
    
45. Демографическая ситуация в сельской местности // Проблемы становления инновационной системы и развития предпринимательства в Республике Казахстан: материалы международной научно-практической конференции. – Караганда. - 2009. – С. 72- 75.
    
46. Управление инновационных процессов предприятий АПК // Наука и образование – 2009 материалы VI международной научной конференции молодых ученых. – Часть III. – Астана. - 2009. - С. 256-259.
    
47. Кластерный подход в реализации инновационной политики в АПК // Вестник Казахского национального педагогического университета им. Абая. – Алматы. - 2009. - №1 (19). - С. 25- 28.
    
48. Состояние рынка труда в аграрной сфере // Актуальные вопросы устойчивого социально- экономического развития и охраны окружающей среды в РК: материалы международной научно-практической конференции. – Том 1. – Кокшетау. - 2009. - С. 99-102.
    
49. Функционирование региональной модели рынка аграрного труда // Ломоносов -2010: материалы международной научной конференции студентов, аспирантов и молодых ученых. - 1 часть. – Астана. – 2010. – С. 241-243.
    
50. Влияние уровня образования трудового потенциала на развитие рынка труда // Основные приоритеты и направления реализации послания президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева «Новое десятилетие – новый экономический подъем – новые возможности Казахстана»: материалы Республиканской научно-практической конференции. - Алматы. - 2010. - С. 426-430 (в соавторстве).
    

Түйін

Бисеков Әлкен Төлеуұлы

«Аграрлық саладағы еңбек нарығы: дамудың тенденциялары мен перспективасы»

08.00.05 - экономика және халық шаруашылығын басқару

(қызмет ету аялары мен салалары бойынша)


Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Еңбек нарығы нарық механизмінің маңызды құраушыларының бірі болып табылады, ол ауылдың еңбек әлеуетін анағұрлым тиімді пайдалануға мүмкіндік береді, жұмыс орны үшін бәсекелік күрес тудырады, ауылдық кадрлардың біліктілігінің жылдам өсуіне ықпал етеді, оларды дайындау және қайта дайындаудың ыңғайлы жүйесін құрады.

Аграрлық саладағы еңбек нарығын реттеудің тиімді механизмдерін әзірлеу, ауыл тұрғындарының жұмыс бастылығы мен кадрлық саясатпен қамтамасыз ету концепциясын қосқанда, ауыл жұмысшыларын әлеуметтік-кәсіби қорғау және оның біліктілігі мен бәсекеге қабілеттілігінің қажетті деңгейімен қамтамасыз ететін АӨК-дегі жұмыс күшінің сұранысы мен ұсыныстарының қиысуы, біздің ойымызша, ерекше өзекті мәселе болып табылады. Осыған байланысты ғылыми жұмыс - өткізілетін әлеуметтік-экономикалық құруларда концептуалды үлгілерді әзірлеу және жүзеге асырудағы маңыздылардың бірі болып табылатын аграрлық сектордағы еңбек нарығының жұмыс істеуінің теориялық-методологиялық және тәжірибелік мәселелеріне арналады.

Зерттеудің мақсаты. Диссертациялық зерттеудің мақсаты теориялық негіздер мен тәжірибелік амалдарды толық зерделеу негізінде аграрлық салада тиімді еңбек нарығын құру бойынша ұсыныстарды әзірлеу және олардың дамуының басты перспектикалық жолдарын анықтау болып табылады.

Зерттеу нысаны болып әлемдік шаруашылық байланыстар жүйесінде интеграцияланған Қазақстан ресурстары, ауыл тұрғындарының еңбекпен қамтамасыз етілуі және еңбек нарығы алынды.

Зерттеудің теориялық негізі ретінде фундаментальды еңбектер, ғылыми идеялар, еңбек нарығының жұмыс істеу процесінде қойылатын өзара қарым-қатынастар мен өзара байланыстардың негізі ашылатын еңбек нарығы бойынша қазақстандық және шетелдік ғалымдардың тұжырымдамалары алынды. Одан өзге корпоративті, өңірлік, ұлттық және жаһандық деңгейде ауыл тұрғындарын еңбекпен қамту және еңбек ресурстарын пайдалану мәселелері бойынша экономистердің, алдыңғы қатарлы ғалымдардың фундаментальды зерттеулері маңызды теориялық база болып табылды.

Зерттеудің методологиялық негізін халықаралық деңгеймен қоса корпоративті деңгейде де еңбек ресурстарын басқаратын, ауыл тұрғындары миграциясы, демография саласындағы мамандардың еңбектері, ауыл тұрғындарының жұмыс бастылық саласындағы өзара қарым-қатынасқа, ауылды жерлердегі еңбек нарығының жұмыс істеуі мәселелеріне негізделетін озық шетелдік және отандық ғалымдардың жұмыстары құрайды.

Зерттеу үрдісінде мынадай жалпы ғылыми таным әдістері: абстрактіден нақтыға өту, анализ және синтез, тарихи, индукция және дедукция,

эмпирикалық зерттеулер және т.б. қолданылды.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы төмендегідей:

- аграрлық жүйедегі еңбек ресурстарын тиімді пайдалану тұжырымдамасына сай келетін дамыған және дамушы нарықтық жүйелердегі түрлі ғылыми мектептердегі тұжырымдамаларды жинақтау негізінде жұмыс бастылық және жұмыс күші нарығы, еңбек нарығының мазмұнын анықтауда ғылыми-әдістемелік амалдар жүйеленді:

- аграрлық саладағы еңбек ресурстарының жұмыспен қамтылуы және еңбек нарығын реттеудің түбегейлі жүйесі дәлелденді;

- аграрлық секторда оның сапасына ықпал ететін маңызды факторларды анықтайтын еңбек нарығының жұмыс істеу мониторингінің ерекшеліктері ашылды;

- ауылдық жерлерде еңбек нарығы жұмысының маңызды көрсеткіштерінің құрылымдалған талдауы өткізілді;

- еңбек ресурстарын басқару жүйесіндегі ауыл тұрғындарының тиімді жұмыс бастылығының басты буындары, ауыл жұмыстарын іріктеу және рекрутинг ерекшеліктері, аграрлық еңбекке мотивациялар құру ерекшеліктері, дайындау және қайта дайындау жүйесі анықталды;

- институттық тетіктерді тарту, инвестициялық және кәсіпкерлік ресурстарды жұмыс бастылықты көтеруде пайдалану есебімен аграрлық саладағы еңбек нарығының тиімді жұмысын қамтамасыз ету және жұмыс күшіне сұраныстар мен ұсыныстарды реттеудің ұйымдастырушылық-экономикалық тетігі негізделді;

- АӨК-дегі еңбек нарығының тиімді дамуының басты жолдары ұсынылды;

- еңбек нарығын тиміді дамытудың және ауыл тұрғындарының продуктивті жұмыспен қамтамасыз етудің болжамы жасалды.

Зерттеу нәтижелерін практикалық іске асыру. Зерттеу қорытындылары баяндамалар, ұсыныстар мен ұсынымдар түрінде түрлі мемлекеттік ведомстволарға, ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау және ауылшаруашылығы ұсынылды. Автордың ғылыми баяндамаларының, ұсыныстар мен ұсынымдарының басты қағидаты салалық және республикалық бағдарламалар мен тұжырымдамаларды әзірлеуде іске асырылған.

Еңбек нарығының кернеулігін бағалау мен ауыл тұрғындарының жұмыспен қамтамасыз етуді реттеу бағыттары мен тетіктері бойынша ұсыныстар әзірленді. Олар Ақмола облысы Экономика және бюджеттік жоспарлау департаментіне, ауыл шаруашылық кәсіпорындарына пайдалану үшін берілді; зерттеу қорытындылары жұмыс бастылық және әлеуметтік бағдарламалардың үйлестірілуін басқаруда, кедейлікті төмендету бойынша бағдарлама және 2005-2007 жылдарға арналған Қазақстанның солтүстік облыстарында жұмыс бастылық бағдарламасын әзірлеуде ескерілді.

Зерттеу қорытындыларының апробациясы. Зерттеу қорытындылары түрлі халықаралық және республикалық семинарлар мен конференцияларда баяндалды. Алынған нәтижелер мен диссертацияның негізгі мазмұнының жалпы көлемі 43,17 б.б. болатын 50 ғылыми жұмыста, соның ішінде екі жеке монография.

Summary

Bisekov Alken Toleuvich

The labor market in agrarian sphere: Trends and Prospects of development

08.00.05. – economy and management of a national economy

(in industries and activities)

Relevance of research topics. The labor market is one of the most important components of the agricultural market mechanism, which allows more efficient use of labor potential in the village, creating job competition, contributes to the rapid growth of rural skills training, creating a flexible system of training and retraining. Therefore, the development of new effective mechanisms to regulate the labor market in agriculture, including the concept of rural employment and staffing, coordination of supply and demand of labor in agriculture to ensure social and professional protection of rural workers and the desired level of skill and competitiveness, in our opinion, is a very important issue. In connection with this subject the scientific development of theoretical, methodological and practical problems of labor market performance in the agricultural sector is one of the most important points in the development and implementation of the conceptual model of the ongoing social-economic transformation.

The purpose of the study. The aim of the present research is based on a detailed study of theoretical foundations and practical approaches to develop proposals for an efficient labor market in the agricultural sector and identify the main promising ways of their development.

The object of the study is the labor market and the employment of the rural population resources of Kazakhstan in terms of its integration into the world economics.

The theoretical basis of the research comprises fundamental works and scientific ideas of leading foreign and Kazakh scientists on the labor market, which reveal the underlying relationship and interactions, streamlining during the operation of it. In addition, it includes some fundamental researches of the leading scientists - economists on the use of labor resources and rural employment in the corporate, regional, national and global levels.

The methodological basis of the research is the works of leading local and foreign scientists who specialize in problems of the labor market in rural areas, on the relationship of the employment of the rural population; the writings of experts in the field of demography, rural migration, human resource management, both at the international and the corporate levels.

The study used general scientific cognitive methods, such as: the method of ascending from the abstract to the concrete, the method of analysis and synthesis, the historical method, the method of induction and deduction, and methods of empirical research (observation, comparison), etc. The main methods used in the paper are the method of collation, analysis, economic and statistical methods used in forecasting various social-economic processes, correlation-regression analysis, standard method and the method of expert evaluations.

The scientific novelty of the research is as follows:

- the scientific and methodological approaches to the definition of the labor market, labor market and employment were systematized on the basis of generalization of the concepts of various schools, both in developed and developing market systems, allowing to identify the most appropriate ones for the latter and especially relevant to the concepts of efficient use of manpower resources of the agricultural sector:

- the concept of labor market regulation and employment of labor in agriculture was grounded;

- the specificity of monitoring the functioning of labor markets in the agricultural sector, with the determination of the most important factors affecting its quality, was defined;

-a structured analysis of the most important indicators of the labor market in rural areas was conducted;

- the main links of the effective employment of the rural population in the management of human resources, particularly the recruitment and selection of rural workers, and also the formation of motivation to agrarian labor, training and retraining, career planning agricultural worker were disclosed;

- the organizational-economic mechanism of labor supply and demand and the effective functioning of labor markets in agriculture, taking into account the institutional levers of engagement and use of investment and entrepreneurial resources to increase employment, was grounded;

- the basic way of effective development of the labor market in agriculture was suggested;

- the forecast of effective labor market and creation of productive employment in rural areas was made.

The practical implementation of the study. The results were presented in the form of reports, proposals and recommendations to various government departments, the Ministry of Labour and Social Protection, Ministry of Agriculture, etc. The main provisions of scientific reports, recommendations and suggestions of the author realized the development of sectored and national programs and concepts.

The proposals for the evaluation of the labor market strength, direction and mechanisms of regulation of employment of the rural population had been allocated for use by the Department of Economy and Budget Planning of the Akmola region, agricultural enterprise, the management of coordination of employment and social programs of the research results were taken into account when developing programs to reduce poverty and employment programs in the northern regions of Kazakhstan in 2005-2007.

Testing results of the study. The results were reported at various international and national seminars and conferences. The results and main contents of the thesis are published in 50 scientific papers, totaled 43.17 pp, including 13 in the publications recommended by the Committee on Control in Education and Ministry of Science Education of Kazakhstan, in 2 individual monographs.

The structure of the work. The structure and logical sequence of presentation of the material are derived from the findings of the study, as reflected in the general structure of the thesis, which consists of the introduction, five chapters, the conclusion and the list of used sources.


БИСЕКОВ АЛЬКЕН ТОЛЕУВИЧ


Рынок труда в аграрной сфере: тенденции и перспективы развития


08.00.05. – Экономика и управление народным хозяйством

(по отраслям и сферам деятельности)


Автореферат

диссертации на соискание ученой степени

доктора экономических наук


Подписано в печать 24.08.2010г. Формат бумаги 60х 1/16.

Формат 60/84. 1/16.Бумага офсетная. Объем 2,5 п.л.

Тираж 100 экз. Заказ 354.


Отпечатано в типографии Казахского национального

педагогического университета им. Абая

050010, г. Алматы, ул. Казыбек би, 30.

Тел. 91 74 91