Сочинение: Сымон Музыка
БЕЛАРУСК МУЗЫКА-АРФЕЙ
(ПА ПАЭМЕ ЯКУБА КОЛАСА "СЫМОН-МУЗЫКА")
Паэма "Сымон-музыка" в творчасц Якуба Коласа займае адметнае месца. Яна, як
многя ншыя творы беларускх псьменнкав ("Курган" Я. Купалы, "Люцыян
Таполя" М. Танка, "Сады вятров" Я. Пушчы) прысвечана тэме мастака
мастацтва. Гэта глыбок роздум пра лёс мастака нацыянальнага мастацтва,
правдзвасць, бессмяротнасць непадкупнасць народнага мастацтва, пра
цярнстыя шлях абуджэння самасвядомасц беларусав. Саправднае мастацтва
павнна быць непарывна звязана з роднай зямлёй народам, з усм багаццем
гукав фарбав навакольнага свету. Ва вступнай песн да паэмы Я. Колас
засвядчае, што яго твор
Ад роднае зямл, ад гоману баров,
Ад казак вечаров,
Ад песень дударов,
Ад светлых воблкав закнутых дзяцей,
Ад шораху начэй,
Ад тысячы нцей,
З якх аснована выткана жыццё
злучана быццё небыццё, Ч
Збрався скарб, струменвся няспынна,
Вясёлкавым рдзеннем мне спявав,
выхаду шукав
Адбтак родных з'яв
У словах-вобразах, у песнях вольнаплынных.
Галовным героем твора з'являецца музыка-самародак Сымон, на долю якога выпал
цяжкя жыццёвыя выпрабаванн. Ад прыроды гэта быв незвычайных здольнасцей,
таленавты хлапчук, як глыбока вспрымав прыроду, адчував яе разнастайныя
з'явы змены:
У яго быв свет цкавы,
Свае вобразы, жыццё,
в душы яго все з'явы
Сваё мел адбццё.
Значны вплыв на развццё здольнасцей хлопчыка аказав дзед Курыла, у якм
Сымон адчув сябра, дарадцу, даверлвага субяседнка. Пасля смерц Курылы
Сымону застался дзедавы скрыпка смык. Жыццё ж змянлася карэнным чынам:
бацьк жорстка абышлся з м за тое, што на статак напал вавк парэзал
авечак. Без вны внаваты Сымон з болем пакдае бацьковск дом, з гэтага
часу пачынаюцца яго цяжкя вандровк па свеце. На гэтых складаных жыццёвых
дарогах Сымон сустракаецца з розным людзьм (дзедам-жабраком, карчмаром,
князем, Якмам, лёкаем Данлам, Ганнай), пазнае горк хлеб жабрака, цяжкую
працу наймта панскага служк. Спасцгаючы людзей навакольны свет з яго
шматлкм супярэчнасцям, Сымон не страцв дапытлвасц цкавасц да
всяго, не расставався з музыкай, якая вносла в яго жыццё радасць, дазваляла
выказаць сваё захапленне прыродай з яе гармоняй вечным аднавленнем,
перадаць разнастайную гаму чалавечых пачуццяв. Задумваючыся над свам
прызначэннем роляй мастацтва в грамадстве, ён паступова прыходзць да
фласофскага асэнсавання жыцця. На думку героя твора, музыка павнна
прыносць людзям радасць, "палёгку", дапамагаць м у пошуках шляхов да
лепшага жыцця, шчасця. таму ён
Павандруе в свет з скрыпуляй,
Песн будзе ён складаць,
Ён людзей дабром атулць,
Каб палёгку людзям даць.
Паэма "Сымон-музыка" з асаблвай яскравасцю адлюстравала псхалагчны стан Я.
Коласа в першыя паслярэвалюцыйныя гады. Паэт бачыв, што героем часу став не
спагадлвы, мласэрны, разняволены рэвалюцыяй чалавек, а "асоба з ружжом",
якой зброя замянла амаль усе законы маральныя нормы. таму автар як бы
выключае героя паэмы з жыцця: Сымон-музыка засынае смвалчным сном на
моглках, дзе пахавана Ганна. У 1923Ч1924 гг. Я. Колас стотна перапрацавав
паэму. Разгортванне працэсу беларусзацы дазволла паэту паверыць у
адраджэнне роднага краю, яго мовы культуры, у магчымасць пабудовы
незалежнай Беларус. Автар паэмы абудзв Сымона ад сну дав яму магчымасць
свам чаровным граннем вярнуць да жыцця Ганну Ч жывое ввасабленне мац-
Беларус. Гэтым паэт хацев паказаць бязмежпыя магчымасц мастацтва. Звязанае
свам караням з народным жыццём, мастацтва можа выратаваць чалавека ад
самай цяжкай хваробы, нават вярнуць яму жыццё.
